Góry Literatura Kultura, tom 10

     10. tom rocznika „Góry – Literatura – Kultura” zawiera wybór szkiców i rozpraw poświęconych symptomatycznym dla nowoczesnego widzenia i eksplorowania gór oraz krajobrazu górskiego zjawiskom kulturowym, społecznym i artystycznym z przełomu XIX i XX w. W badaniach nad problematyką górską przełom XIX i XX w. wydaje się szczególnie ważny, gdyż w tym czasie kończy się okres elitarnej sentymentalno-romantycznej fascynacji „okropnym urokiem dzikości” górskiej przyrody i rozpoczyna na dużą skalę — trwający do dzisiaj —  nieodwracalny proces udostępniania gór szerokim kręgom turystów, pochodzącym z różnych warstw społecznych, grup etnicznych i narodowościowych, co wiąże się także z kształtowaniem się nowych postaw wobec gór oraz rozmaitych form ideologizacji i zawłaszczania górskiego krajobrazu. W tomie zawarto też zespół szkiców poświęconych Stanisławowi Witkiewiczowi i Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi, jako twórcom patronującym Młodej Polsce tatrzańskiej.

Spis treści:

• Ewa Grzęda, Wstęp
• Ewa Grzęda, Introduction

Dział I. Rozprawy, studia, szkice

• Jacek Kolbuszewski, Alpinizm, turystyka, literatura na przełomie XIX i XX wieku — związki i zależności. Wstępny zarys problematyki
• Jan Pacholski, Pruskie Karkonosze — kilka słów o ideologizacji najwyższych gór Śląska w dobie rozkwitu turystyki masowej
• Miloš Řezník, Symboliczne i mityczne góry Kaszubów. Ich rola w kulturze i literaturze kaszubskiej od XIX wieku do okresu międzywojennego
• Krystyna Syrnicka, „Góra szczęścia” Jonasa Biliũnasa
• Aleksandra Kmak-Pamirska, Góry: Zamkowa, Królowej Bony, Grabarka — symbolika „mniej znanych gór” w świadomości kulturowej w regionach wschodniej Polski na przełomie XIX i XX wieku
• Ewa Kolbuszewska, Alpy w twórczości Hedwig Couhrts-Mahler
• Anna Pigoń, Sezonowa miłość Gabrieli Zapolskiej na pograniczu kultur z przełomu wieków
• Michal Špina, Železný had v horském lese: Bitva Olhy Kobyljanské
• Adam Orłowski, Na wysokiej połoninie Stanisława Vincenza w kontekście kategorii pogranicza i geopoetyki
• Jarosław Barański, Piękno gór a higiena duszy i ciała. O odczycie Henryka Nusbauma w Muzeum im. Tytusa Chałubińskiego
• Agnieszka Kuniczuk-Trzcinowicz, Co słychać w Zakopanem? Wspomnienia Władysława Matlakowskiego na tle relacji podhalańskich z przełomu wieków
• Jakub Żmidziński, Motywy muzyczne w prozie tatrzańskiej Stanisława Witkiewicza
• Wiesław Aleksander Wójcik, Na przełęczy Stanisława Witkiewicza w syntezach dziejów literatury polskiej
• Małgorzata Łoboz, Zakryte Zaryte, czyli zakopiańszczyzna na styku kultur. Dygresje na marginesie lektury Witkacego
• Dorota Heck, Witkacy w perspektywie postkolonialnej
• Maria Tarnogórska, Dowcipy o góralach a tzw. duch góralszczyzny

Dział II. Noty i notatki

• Ewa Grzęda, Monika Witt, Kilka uwag o księgach pamiątkowych ze schroniska nad Śnieżnymi Kotłami z przełomu XIX i XX w. / Einige Bemerkungen über die Fremdenbücher der Schneegrubenbaude an der Jahrhundertwende
• Ewa Grzęda, Plurimos annos. Odnowienie doktoratów prof. dr hab. Krystyny Heskiej-Kwaśniewicz i prof. dr hab. Jacka Kolbuszewskiego

Dział III. Recenzje

• Sztuki piękne pod Tatrami (Jacek Kolbuszewski)
• Homer Huculszczyzny jako homo loquens (Jakub Żmidziński)
• Człowiek gór i książek (Krystyna Heska-Kwaśniewicz)
• Jacek Spławiński, Gwizdać na Stalina! Zakopane 1949–1953: wspomnienia gimnazjalisty (Anna Pigoń)
• Książki o Sobotniej Górze (Jacek Kolbuszewski)
• Kobiety w Himalajach (Jacek Kolbuszewski)

Indeks nazw osobowych
Spis ilustracji

[red] Ewa Grzęda: "Góry Literatura Kultura, tom 10". Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2016. Okładka miękka, format 17 x 24 cm, stron 290, kolorowe o czarno-białe ilustracje