Powiat wołowski. Pałace Dolnego Śląska

    Prezentujemy drugi z przewodników po pałacach i dworach Dolnego Śląska. Obejmuje on swoim zasięgiem powiat wołowski. Obecnie powiat wołowski składa się z trzech gmin: Brzeg Dolny, Wińsko i Wołów, liczących w sumie 675 km² powierzchni. Na terenie trzech gmin powiatu wołowskiego znajduje się 111 miast, sołectw i przysiółków. Do naszych czasów przetrwały w nich 43 pałace i dwory. Liczba to niemała na niewielkim obszarze, oznacza mniej więcej siedzibę szlachecką w co trzeciej miejscowości.

     Pierwotnie na omawianym obszarze znajdowało się 77 rezydencji. Zniszczenie 34 dworów i pałaców pokazuje skalę zaniedbań, które miały miejsce w powiecie wołowskim po 1945 roku. Najstarszym budynkiem o charakterze rezydencjonalnym w powiecie jest zamek w Wołowie. Z XVI wieku pochodził zrujnowany dwór w Węgrzcach Wielkich. Nieco liczniejsze są budowle o siedemnastowiecznej proweniencji. Niestety większość z nich w późniejszych czasach została przebudowana bądź zrujnowana. Z okresu renesansu przetrwał do dziś renesansowy portal głównego wejścia pałacu w Mojęcicach. Barok na omawia-nym obszarze reprezentuje najciekawiej rezy-dencja opatów w klasztorze cystersów w Lubiążu. Nie mniej cenna, pochodząca z XVII wieku, letnia siedziba opatów w pobliskiej Moczydlnicy Klasztornej została doprowadzona do kompletnej ruiny.

     Zdecydowana większość dworów i pałaców w powiecie wołowskim należała do średniozamożnej szlachty i została ufundowana w XVIII i XIX wieku. Najbardziej okazałe rezydencje znajdują się w Brzegu Dolnym, Krzelowie, Mojęcicach, Przyborowie i Żerkowie. Choć w stanie ruiny duże wrażenie robią dawne siedziby szlacheckie w Głębowicach, Moczydlnicy Dworskiej i Wyszęcicach. Nietypowym na opisywanym obszarze jest dwór w Sławowicach, wzniesiony częściowo w konstrukcji szkieletowej.

Damian Dąbrowski: "Powiat wołowski. Pałace Dolnego Śląska". Wydawnictwo CM, Warszawa 2022. Okładka miękka, format 15 x 21 cm, stron 410, czarno-białe i kolorowe ilustracje